اجزای طرح درس – طرح درس ابزار یا هدف !؟
اجزای طرح درس – طرح درس ابزار یا هدف !؟
الف- هدف ها
- هدف کلی
- هدف کلی را می توان از عنوان درس الهام گرفت.
برای مثال، در درس علوم تجربی ، عنوان درس « گوناگونی گیاهان » است. پس هدف کلی این درس عبارت است از : آشنایی فراگیران با انواع طبقه بندی گیاهان.
- هدف کلی را می توان به صورت جمله ای (دارای فعل) و یا به صورت عبارتی نوشت.
- هدف کلی ، بر حسب فعل های غیر رفتاری نوشته شود . مانند « آشنا می شوند.» «پی می برند » ، « می دانند» ، «می فهمند» .
- هدف کلی در قالب یکی دو جمله نوشته شود . بستگی به این دارد که از چند حیطه استفاده گردد . حداکثر تعداد هدف کلی سه مورد است.
2- هدف های رفتاری
- هدف های رفتاری در راستای هدف کلی درس باشد. به عنوان نمونه اگر هدف رفتاری ، براساس حیطه ی عاطفی باشد ، باید در هدف کلی نیز آن حیطه متبلور باشد.
- هدف های رفتاری به صورت خبری باشد نه پرسشی .
- هدف های رفتاری برحسب فعل های رفتاری نوشته شود. (هدف های رفتاری ، رفتارهای قابل مشاهده ، محسوس و ملموس ، قابل اندازه گیری و سنجش است که در رفتار فراگیران متجلی می شود.)
- هدف های رفتاری در قالب چند جمله – به طور متوسط 5 الی 7 جمله – نوشته شود . تعداد زیاد هدف های رفتاری ، عین و کاربردی آن را زیر سوال می برد.
- هدف های رفتاری از حیطه های مختلف. شناختی ، عاطفی و حرکتی . طراحی شود.
- هدف های رفتاری از طبقات مختلف یک حیطه طراحی شود نه فقط یک طبقه ی مشخص.
- هدف های رفتاری فقط با یک فعل رفتاری مشخص نباشد . مثلاً « نام می برند» یا « تعریف می کنند».
ب – شیوه ی تدریس
- شیوه ها یا الگوی تدریسی که نام برده می شود در قسمت «ارائه ی درس » طرح درس و همچنین در ضمن تدریس نمایان باشد. بنابراین معلم نباید نمایشگاهی از شیوه ها و الگوهای تدریس را ارائه دهد!
- در صورتی که از الگوهای فعال یا شیوه ی تلفیقی استفاده می کند ، دقیقاً نام الگوها یا شیوه های تدریس نوشته شود و به کلمات فعال یا تلفیقی بسنده نگردد.
ج- رسانه های آموزشی
- از وسایل و رسانه های آموزشی که نام برده می شود در قسمت « ارائه ی درس » طرح درسو همچنین در ضمن تدریس نمود داشته باشد.
- مهم آن نیست که تعداد وسایل و رسانه های آموزشی زیاد باشد ، بلکه رسانه ها باید مناسب با موضوع و اهداف درس ، ابتکاری و به روز باشد.
د- کارهای مقدماتی
- در این قسمت ، آنچه را که معلم قبل از ارزشیابی تشخیصی انجام می دهد ، مانند برقرای ارتباط با فراگیران : سلام و احوال پرسی با آنان ، حضور و غیاب از آنان واشاره به مناسبت ارائه گردد.
- مدت زمان کارهای مقدماتی برحسب مدت زمان کل تدریس تنطیم شود.
ه – ارزشیابی ورودی
- جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری.
- ارزشیابی ورودی در قالب چند پرسش- به طور متوسط سه تا پنج پرسش- باشد.
- سوالات ، از پیش نیاز درس جدید باشد.
- مدت زمان ارزشیابی برحسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.
و- آماده سازی
- دقیقا ً نوع راهبرد یا عملکرد معلم در زمینه سازی نوشته شود.
- زمینه سازی با موضوع و هدف ذرس ارتباط داشته باشد.
- خلاقیت معلم در مورد زمینه سازی تعیین کننده است.
- مدت زمان آماده سازی ، مدت کوتاهی باشد.
ز- ارائه ی درس
- گام های شیوه یا الگوی تدریس به ترتیب نوشته شود.
- ارائه ی درس نه به صورت کلی و نه به صورت جزیی نوشته شود.
- فعالیت های فراگیران به موازات فعالیت معلم نیز مشخص شود.
- بیشترین زمان بندی مراحل تدریس به این مرحله اختصاص یابد.
ح- جمع بندی و نتیجه گیری
- به صورت کلی و مبهم نوشته نشود.
- دقیقاً خلاصه و نتیجه گیری از درس نوشته شود.
- در قسمت «فعالیت فراگیران» نوشته شود تا مشخص گردد که این فعالیت توسط فراگیران انجام می گیرد.
- مدت طمان جمع بندی برحسب مدت کل تدریس مشخص شود.
ط- ارزشیابی تکوینی
- جملات این قسمت به صورت پرسشی باشد نه خبری.
- ارزشیابی تکوینی در قالب چند پرسش ، به طور متوسط پنج پرسش باشد.
- پرسش ها از درس جدید باشد.
- این پرسش ها می تواند در ضمن تدریس نیز انجام گیرد.
- زمان بندی ارزشیابی تکوینی برحسب مدت زمان کل تدریس مشخص شود.
ی- تعیین تکلیف
- فعالیت هایی که فراگیران بایدتا جلسه ی آینده انجام دهند ، مشخص گردد.
- این فعالیت ها به گونه ای باشد که رشد فکری و خلاقیت فراگیران را تقویت کند.
