نکات کاربردی در مورد طرح درس – ظرافت های معلم در طرح درس نویسی   

• طرح درس « ابزار و وسیله » است نه هدف .

در برخی موارد ، از سوی بعضی مجریان آموزشی و افرادی که کار معلمان را مورد نظارت و ارزشیابی قرار می دهند ، به طرح درس بیش از حد بها داده می شود تا جایی که طرح درس به صورت هدف در آمده و تنها مبنای قضاوت و ارزشیابی کار معلمان قرار می گیرد.

باید توجه داشت علی رغم ارزش و اهمیتی که طرح درس روزانه برای معلمان و فراگیران و نهایتاً نظام آموزشی دارد ، نباید بیش از حد ، به آن تأکید ورزیم و آن را به صورت «بت آموزشی و تدریس » تلقی کنیم . بنابراین یکی از معیارهای موفقیت معلمان وارزشیابی از کار آن ها طرح درس است نه همه ی آن .

•  طرح درس لزوماً نباید «مکتوب» باشد بلکه می تواند ذهنی هم باشد.

معلمی که در ذهن  خود طراحی تدریس دارد و با هدف و برنامه ریزی وارد کلاس می شود در واقع مجهز به طرح درس است. بنابراین نه می توان گفت معلمی که مجهز به طرح درس مکتوب است حتماً موفق است و نه می توان گفت معلمی که مجهز به طرح درس مکتوب نیست حتماً در امر تدریس ناموفق است و کارش اشکال دارد.

• نباید انتظار داشت که طرح درس معلمان به صورت کامل اجرا شود.

طرح درس جنبه طراحی و برنامه ریزی دارد و در هر برنامه ریزی ، در مرحله ی عمل و اجرای آن ممکن است موارد و موقعیت هایی پیش آید که از قبل پیش بینی نشده است . به خصوص در کلاس درس که مخاطبین معلم فراگیران هستند. بنابراین اگر معلمی طرح درس خود را به لحاظ موقعیت کلاس ، اجرا نکند ، اشکالی به او وارد نیست.

• طرح درس ، انواع الگوها و مدل ها دارد ، نه یک الگوی مشخص ، ثابت و کلیشه ای .

مهم آن است که چارچوب و مراحل اصلی طرح درس رعایت شود. مهم ترین محورهای یک طرح عبارت است از :

مشخصات کلی ، هدف ها ، روش های تدریس ، ابزارها و وسایل آموزشی ، ارزشیابی ها ( تشخیصی ، تکوینی ) ، ارائه مطالب و فعالیت های خارج از کلاس.

•  مبنا و ریشه فکری طرح درس های رایج ، « رفتار گرایی » است.

طرح درس های رایج از اردوگاه فکری رفتار گراها نشأت گرفته است. این مکتب معتقد به جزیی نگری و کاهش گرایی است .به همین جهت هدف های برنامه ریزی خرد ، جزیی و مشخص است و توجهی به هدف های کلی ندارد.

پس همان گونه که مکتب یادگیری رفتارگراها ، از یک زاویه دید به مسئله یادگیری انسان پرداخته است و تنها مکتب یادگیری نیست ، طرح درس هم نمی تواند تنها ابزار معلم و تنها عامل موفقیت و پیشرفت او باشد.

بنابراین طرح درس را باید بر اساس مبنای فکری و جایگاه آن بشناسیم و از آن انتظار معجزه آسایی نداشته باشیم .

برای آشنایی با اجزای طرح درس  اینجا کلیک کنید.